اهالی ده فرحزاد از نبودمدرسه پسرانه و دردسرهای رفت‌وآمد به مدارس محله‌های اطراف می‌گویند
جایی برای پسرها نیست!
حسن حسن‌زاده
امسال هم با شروع سال تحصیلی مثل همیشه کوله‌پشتی پر از کتاب و دفتر را روی شانه می‌اندازند و راهی مسیر طولانی مدرسه می‌شوند. مسیری که از پسکوچه‌های پلکانی فرحزاد شروع می‌شود و با گذر از چند خیابان پر تردد و عبور از پل عابر بزرگراه یادگار امام(ره) به مدرسه می‌رسد. اگرچه محله فرحزاد بالا یا همان ده فرحزاد، 2مدرسه دخترانه در مقطع دبستان و متوسطه دارد اما نبود مدرسه پسرانه دولتی، مشکلات زیادی برای خانواده‌ها به وجود آورده است. هزینه سرویس مدارس و راه طولانی مدرسه از یک سو و آسیب‌های اجتماعی که در مسیر رسیدن به مدرسه در دره فرحزاد وجود دارد از سوی دیگر زمینه‌ساز نگرانی اولیای دانش‌آموزان شده است. سری به ده فرحزاد زدیم و ابعاد مشکل را در گفت‌وگو با شورایاران و اولیای دانش‌آموزان بررسی کردیم.
پس از ساخت بزرگراه یادگار امام(ره) محله فرحزاد به 2بخش فرحزاد بالا و فرحزاد پایین تقسیم شد. اگرچه در ضلع جنوب بزرگراه مدارس پسرانه وجود دارد اما طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش مهاجرت اقوام مختلف به ده فرحزاد و در نتیجه افزایش جمعیت آن، ساکنان ضلع شمال محله فرحزاد بیش از گذشته به ساخت یک مدرسه پسرانه در محله‌شان نیاز دارند. «احمد فرحزادی» شورایار محله فرحزاد می‌گوید: «در فرحزاد بالا یک مدرسه قدیمی داشتیم که بسیاری از موسفیدان ده فرحزاد در آن مدرسه درس خواندند. ساختمان فرسوده آن مدرسه سال 1365 با کمک اهالی بازسازی شد اما پس از انقلاب به مدرسه دخترانه تغییر کاربری داد. هرچند همان مدرسه هم به دلیل فرسودگی بنا، تعطیل و ساختمان متروکه آنکه سال‌ها به محل تجمع معتادان تبدیل شده بود تخریب شد. چند سالی است که در محل آن مدرسه، ساختمان سرای محله بنا شده است.» هرچند ده فرحزاد یک مدرسه پسرانه غیرانتفاعی در مقطع دبستان دارد اما بسیاری از ساکنان این محدوده توان مالی پرداخت شهریه این مدرسه را ندارند. فرحزادی می‌گوید: «اگرچه در خیابان گلپاد یک مدرسه پسرانه غیرانتفاعی داریم ولی بیشتر ساکنان ده فرحزاد از طبقه کارگر هستند و خیلی‌ها توان پرداخت شهریه مدارس غیرانتفاعی را ندارند.»
ثبت نام با قولنامه صوری!
نبود مدرسه پسرانه دولتی در فرحزاد، خانواده‌ها را با مشکلات بسیاری روبه‌رو کرده است. پس از ساخت بزرگراه یادگار امام(ره) و جدا شدن ده فرحزاد از محدوده جنوبی این محله، اکنون دانش‌آموزان پسر فرحزاد بالا، مسیر طولانی‌تر و پرخطرتری برای رسیدن به مدرسه پیش رو دارند. اگرچه 3مدرسه سیدجمال‌الدین، شهید لالی و امام علی(ع) در ضلع جنوب بزرگراه مشکلی برای پذیرش دانش‌آموزان ده فرحزاد ندارند اما ثبت‌نام در مدارس دیگر محله‌های همجوار کار آسانی نیست. «مریم سلامت» یکی از اعضای شورایاری فرحزاد می‌گوید: «در ضلع جنوب بزرگراه، 2مدرسه داریم که بیشتر دانش‌آموزان پسر ده فرحزاد در این مدارس ثبت‌نام می‌کنند. اما اگر از مشکلات فراوان دسترسی به این 2مدرسه بگذریم، برخی از خانواده‌ها به دلیل پر شدن ظرفیت این مدارس یا به دلیل کمبود امکانات تحصیلی آنها سراغ مدارس محله‌های همجوار می‌روند. مشکل اینجاست که مدارس محله‌های دیگر شرط سکونت در محله را برای ثبت‌نام پیش پای خانواده‌ها می‌گذارند و در این میان برخی اولیا با قولنامه صوری شرایط ثبت‌نام فرزندشان را مهیا می‌کنند.»
راه پرخطر تا مدرسه
شاید مهم‌ترین پیامد نبود مدرسه در ده فرحزاد خطرات و آسیب‌هایی باشد که در مسیر رسیدن به مدرسه دانش‌آموزان پسر را تهدید می‌کند. اگرچه پیگیری‌های شورایاران برای ساخت پل عابر روی بزرگراه یادگار امام(ره) نتیجه داده و از سال گذشته دانش‌آموزان از همین پل به ضلع جنوب بزرگراه دسترسی دارند اما دوری مسافت و هزینه بالای سرویس مدرسه مشکلات دیگری برای خانواده‌ها ایجاد کرده است. یکی از اهالی فرحزاد بالا که 2پسرش در مدارس محله‌های اطراف تحصیل می‌کنند می‌گوید: «هزینه سرویس مدرسه پسرانم حدود 3 و نیم میلیون تومان است. پرداخت این مبلغ برای بسیاری از خانواده‌های ده فرحزاد که بیشتر از طبقه کارگر هستند دشوار است. از طرفی فاصله ده فرحزاد تا مدارس جنوب بزرگراه کم نیست و بچه‌ها نمی‌توانند پای پیاده این مسیر را تا مدرسه طی کنند.» با وجود این، شمار زیادی از ساکنان ده فرحزاد به دلیل هزینه بالای سرویس مدارس مجبورند فرزندان خود را پای پیاده‌راهی مدرسه کنند. مسیری که از دل انواع و اقسام آسیب‌های اجتماعی می‌گذرد سلامت می‌گوید: «هنوز هم حضور پررنگ معتادان و مصرف علنی موادمخدر در برخی معابر محله و حاشیه روددره فرحزاد نگرانی شماره یک اهالی محله است. دانش‌آموزان مجبورند برای رسیدن به مدرسه از کنار این افراد عبور کنند و برخی هم برای میانبر زدن و زود رسیدن به مدرسه مسیر کنار رودخانه را انتخاب می‌کنند که بسیار نگران‌کننده است.»
خطر اخراج از مدرسه
اگرچه ساخت پل عابر بزرگراه یادگار امام(ره) دسترسی دانش‌آموزان ده فرحزاد به مدارس ضلع جنوب بزرگراه را آسان‌تر کرده اما هنوز هم راه طولانی مدرسه برای بسیاری از دانش‌آموزان دردسرساز است. به‌ویژه برای دانش‌آموزانی که در شمالی‌ترین بخش ده فرحزاد و در دل کوچه‌های پلکانی محله زندگی می‌کنند. سلامت می‌گوید: «اگر پای پیاده از میدان فرحزاد تا مدارس پسرانه ضلع جنوب بزرگراه یادگار امام(ره) برویم، بیش از نیم ساعت طول می‌کشد. از طرفی در خیابان‌های محله ما وسایل حمل‌ونقل عمومی وجود ندارد و همین مسئله کار را برای دانش‌آموزانی که سرویس ندارند سخت‌تر می‌کند. در نتیجه یکی از معضلات دیگری که والدین با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، اخراج دانش‌آموزان به دلیل دیر رسیدن‌های مکرر است. یکی از دانش‌آموزان محله به همین دلیل از مدرسه اخراج شد و پس از مدتی ترک تحصیل شرایط را برای پذیرش او در مدارس بزرگسال فراهم کردیم که مشکلات خاص خود را دارد.» پیامد‌های نبود مدرسه در ده فرحزاد، ابعاد دیگری هم دارد. «پاژرنگ» یکی از اهالی فرحزاد می‌گوید: «بسیاری از خانواده‌ها به سختی هزینه تحصیل و رفت‌وآمد فرزندان خود را به محله‌هایی مثل آسمان‌ها، سعادت‌آباد و... تأمین می‌کنند. اما همین که فرزندانشان وارد کلاس درس می‌شود مشکلات دیگری به وجود می‌آید. مسائل فرهنگی و تفاوت سطح درآمدی خانواده‌ها برای دانش‌آموزان آزاردهنده است. فرزندان ما در این مدارس با دانش‌آموزانی همکلاسی می‌شوند که بیشتر آنها از طبقات مرفه هستند و همین مسئله هم دردسرهای دیگری به همراه دارد.»
